پازل زیبای اندیشه دینی

امیر المؤمنین (علیه السلام ) می فرمایند :"مداومه الذکر خلصان الاولیاء ” . ذکر مداوم رفیق خاص دوستان خداست .

انسان ها در طول زندگی شان در کمالات حسی ، وهمی و خیالی دوستانی دارند که زندگی بدون آنها برایشان غیر ممکن است. کمالات حسی مثل داشتن خانه و اتومبیل و گوشی موبایل و … .کمالات وهمی و خیالی مثل دانشگاه رفتن فرزندانمان به هر قیمت و داشتن پست و مقام و محبوبیت و … که اگر این کمالات که همان دوستان ویژه ایشان هستند را از ایشان جدا کنند مثل این است که فلسفه ی زندگی شان را گرفته اند. اما دوست ویژه ی انسان های خوب، خدا است. تمام عشق و شرافت یک انسان خوب به این است که می تواند یاد خدا را بگوید.

حضرت رسول (صلوات الله علیه ) فرمودند : اشراف امت من دو گروه هستند : 1- حاملان قرآن (کسانی که کلام الله در سینه شان محفوظ است) 2- اصحاب الیل (کسانی که به عشق خدا شب ها را بیدار ند و عبادت می کنند )

هر انسانی معشوق هایی دارد که از نوع، حسی یا عقلی یا فوق عقلی، هر کدام که باشد حاضر است برایش ساعت ها وقت بگذارد و از هر چیزی می گذرد تا در کنار او باشد. لذا از آنجا که معشوق فوق عقلی انسان خداست، انسانی که عاشق خداست، دوست دارد شب ها را برای گفتگو با خدا بیدار بماند. خداوند تبارک و تعالی هم می فرمایند: دروغ می گوید کسی که فکر می کند من را دوست دارد ولی وقتی شب فرا می رسد از آن برای خلوت با من استفاده نمی کند.

اینها به قیمت آدم ها مربوط می شود. رفیق و معشوق هر کس بر اساس قیمتش مشخص می شود. باید دید هوس انسان چه قدر است، بعد برایش قیمت گذاشت. گاهی فرد آنقدر هوس باز است که هوس خدا را می کند. حمله القرآن می شود. جزء اشراف می شود.

فردی به پیامبر (صلوات الله علیه ) گفت : می خواهم خاص ترین بنده نزد خدا باشم . پیامبر رحمت فرمودند : اگر می خواهی خاص ترین و ویژه ترین بنده نزد خدا باشی، خدا را بیشتر یاد کن.

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله )می فرمایند :” ما من ساعه تمر بابن آ دم لم یذکر الله فیها الا حسر علیها یوم القیامه"هیچ ساعتی نیست که از بنی آدم بگذرد و در آن ساعت یاد خدا نباشد، مگر اینکه آن ساعت در روز قیامت مایه حسرتش شود .

پس انسان می بایست کار هایش را با هدف خلقت تنظیم کرده و وقتش را هدر ندهد، تا در روز قیامت، برای زمانهایی که صرف حیوانیت کرده، دچار حسرت نشود. اما در صورتی که خود را به ستون خدا بسته و بعد سراغ حیوانیت برود، حتی انجام امور حیوانی هم برای او عبادت محسوب می شود. در حرکت به سوی ابدیت، اله و زوج انسان خداست؛ ابتدا باید با خدا پیوند برقرار کرده و سپس سراغ امور دیگر رفت.

امیر المؤمنین حضرت علی (علیه السلام ) می فرمایند : ” آدم هایی که خوب هستند، کارهای خوب آنها و خوبی هایشان سبب می شود که زبانشان، شیفته ی یاد خدا شود. ” این بدین معنا است که خداوند انس با خودش را، جزای انسانی قرار می دهد که اعمال خوب دارد. لذا انسان ها تا می توانند، می بایست در خوبی از یکدیگر سبقت بگیرند. لازمه ی این کار این است که انسان ابتدا دست از شرک بردارد. شرک بدین معنا که هر کس هر طور رفتار کرد ما نیز همان طور با او رفتار کنیم . این نوع معامله، معامله با خلق الله است . انسان باید بر اساس دستور و خواست خداوند تبارک و تعالی رفتار کند. چرا که نتیجه ی این کار انس بیشتر با خداوند است .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

معشوق ما خداوند تبارک و تعالی و بی نهایت است. حرکت ما به سمت ابدیت حرکتی دائمی است مثل جنین در رحم مادر. رابطه ی دنیا و آخرت مثل رابطه ی جنین است در رحم مادر با دنیا. جنین در رحم مادر حتی یک لحظه هم از هدفش یعنی تولد سالم غافل نمی شود. هر کاری هم که می کند در راستای اندام سازی است و برنامه ی مستقلی در رحم مادر غیر از تولد سالم ندارد. چه بسا اگر روند اندام سازی جنین یک ساعت در رحم متوقف شود آثار بزرگی در زمان تولد بروز می کند.

پس انسان نیز اگر می خواهد سالم متولد شود و به شکل حیوان محشور نشود می بایست دائم به یاد مقصد، تولد سالم و حیات برزخی باشد و بر همین اساس،کلیه تصمیمات، انتخاب ها و ارتباط ها و افکارش در زندگی را با هدف خلقت تنظیم کند. در غیر این صورت این کونه ناسازگاری ها در روند “رشد “و “شدن” انسان توقف ایجاد می کند و باعث کند شدن سرعت می گردد.

قران ما را به سرعت و سبقت از دیگران دعوت می کند. ما می بایست به عنوان یک جنین سالم در رحم دنیا با قدرت و سرعت، به سمت ابدیت حرکت کنیم؛ تا به صورت انسان محشور شویم. شک و تردیدو وسوسه و وسواس وقت تلف کن است .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

امام علی (علیه السلام )می فرمایند :” زبان شخص نیکوکار، شیفته ی ذکر است” . اگر قرار است زبان شیفته ی ذکر باشد، یعنی در اصل قلب انسان شیفته ی ذکر است. چون زبان شیفتگی ندارد .شیفتگی یک حالت روحی مربوط به نفس است یعنی نفس شیفته ، زبان را به کار می اندازد .افرادی که از نظراخلاقی انسانهای خوبی هستند ونیکوکار و خیر خواه هستند ،برای یاد و ذکر خدا سزاوار ترند و به خدا هم نزدیک تر هستند و خدا هم به این چنین افرادی لیاقت می دهد که موفق به ذکر خداوند تبارک و تعالی شوند . در نقطه ی مقابل وقتی انسان نسبت به کسی بد اخلاقی می کند اولین ضربه ای که می خورد از همین جا است که خداوند با او قهر می کند؛ یعنی مدتهاحضور قلبش در نماز و ذکر از بین رفته و لذتی تمی برد.نظام خلقت این چنین آفریده شده است که براساس اعمال و کردار انسانها، درب های توفیق ارتباط با خدا ، لذت از شیرینی یاد و ذکرش به روی انسان نیکوکار گشوده، و به روی انسان بدکردار بسته می شود. لذا هر زمان که از نظر عبادی کسل هستید و احتیاج دارید که انس قشنگ و طولانی با خدا داشته باشید و قلب تان با شما همراهی نمی کند، یک کار خیر که انجام دادنش برایتان سخت و برای نفستان پذیرش آن مشکل است انجام دهید تا قلب تان باز شود. از این دست اعمال که قابلیت راه انداختن قلب را دارند، نیکی به پدر و مادر، شاد کردن بچه ها ی کوچک و همسر و برطرف کردن غم از دل مؤمنین و.. می باشند.

خصوصیات روحی مؤمنین

المؤمن دائم الذکر وکثیر الفکر . مؤمن کسی است که آرامش پیدا کرده و روحش به امنیت رسیده است و نفسش با خدا ،پیغمبر (صلوات الله علیه )واهل بیت (علیهم السلام ) آرامش دارد . دنیا را بی حساب و کتاب و بی رحم فرض نمی کند . دائم الذکر است و دائم به فکر خدا و قیامت است و فکرش غافل نیست وبه فکر کردن تن می دهد وهمچنین با فعال کردن شنوایی اش ،خود را در معرض فکر قرار می دهد. شنیدن فکر را راه می اندازد .علاوه بر این مؤمن زیاد فکر می کند و فکرش هم هوس باز نیست . در حدیث داریم که وقتی فکر انسان حول مسائلی در غیر مسائل حکیمانه و خوب مثل توحید ، معاد ، شگفتی های خلقت، ائمه اطهار (علیهم السلام ) و اولیای خدا می چرخد ،در هوس است . باید فکر را از هوس خارج کردو روی حکمت ها متمرکز شد تا بعد موجب پشیمانی نشود.

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

امام علی (علیه السلام) می فرمایند :"من ذکر الله فی السر فقد ذکر الله کثیرا ” هر کس خدا را در نهان یاد کند، این یاد ذکر کثیر است.

نهان یاد کردن به این معنی است که انسان بدون اینکه ذکر بگوید در دل به یاد خدا باشد. این یاد خیلی ارزشمند است. این همان ذکر خفی است که انسان در باطن خود به یاد خداوند است . ممکن است انسان در جلوت یاد خدا کند اما ، ذکر نهانی، زمانی با ارزش است و ذکر کثیر محسوب می شود که انسان در خلوت یاد خدا کند .

مصداقی برای ذکر کثیر

یکی از مصادیق ذکر کثیر تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) است که معادل 500 رکعت نماز است و هیچ چیز جایگزین آن نمی شود خوب است که انسان بعد از نماز دعای صلوات را (ان الله ملائکه یصلون علی النبی ….. ) را خوانده و بعد از فرستادن صلوات ها با حضور قلب به تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها ) مشغول شود . به همین ترتیب ، انسان می تواند نفسش را تربیت کند، چرا که همین جا بهترین ورودی به ذکر کثیر است . و علاوه بر حضور قلب توصیه شده که انسان بر ذکر مداومت داشته باشد .

ره توشه ی انسان در سفر آخرت

اساسا انسان یک دانایی دارد و یک دارایی، و وقتی با وفات به سمت ابدیت متولد می شویم، در قبر و عالم برزخ و ملکوت، بدنش وارد نمی شود. آنچه با انسان همراه است دارایی های اوست . دارایی یعنی انسان بر اساس اعتقاداتش زندگی کرده باشد . بنابراین کمالات ذهنی و ظاهری به کارش نمی آید . چیزی که منتقل می شود ، روح و نفس انسان با بدن برزخی اش است . شکل بدن برزخی را عمل انسان می سازد ؛یا این اعمال به گونه ای است که بدن برزخی را به شکل انسان یا حیوان تربیت می کند. با اعتقادات و عقاید و معارفی که انسان از معارف الهی کسب می کند، روح خود را برای برزخ آماده می کند. پس روح انسان محصول اطلاعات معارف الهی و عقاید او است، هر چه این عقاید دقیق تر و بینش ها عمیق تر باشد، روح قدرتمند تر است. این مجموعه عقاید و باور هایی که جذب و جزء دارایی شده و معارف مهمی که انسان قلبا به آنها معتقد است، به همراه بدن برزخی قابلیت انتقال به برزخ را دارد. در آخرت ،سوالاتی که از انسان می شود به شکل تکوینی است و پاسخگویی زبانی نیست .بلکه نحوه ی ورود انسان و کیفیت ساختارقیافه و روح انسان خود به خود پاسخگو است. بنابراین کسی که با خدا زندگی نکرده باشد، نبوت تأثیری درزندگی اش نداشته باشد، عدل خدا در آرامش شخصیتی او کاری نکرده باشد. این شخص واقعا معتقد وارد نمی شود. وبدون اعتقاد قلبی این فرد برای شرایط زیستی آخرت آماده نیست .

خاصیت و آثار ذکر

خاصیت ذکر این است که اطلاعات درست و دقیقی را متناسب با ریاضیات آخرت و ابدیت را یاد آوری و تلقین می کند و همچنین دوام ذکر در این مسیر مؤثر است. با تکرار، ذکر جزئی از وجود انسان می شود. تأکید بر دوام ذکر به این دلیل است که دوام ذکر به انسان ساختار شخصیتی می دهد. آرامش وباور و عقاید جدید، بینش ها و بصیرت های فوق العاده ای، می دهد.
ذکر بدون حضور قلب ، تلقین کننده و تأثیر گذار نیست و فایده ای برای انسان ندارد. با داشتن حضور قلب در ذکر، انسان می تواند از عالم ماده خارج شود ، چرا که انسان بدن نیست . انسان همان نفس است. همان کودک عزیز روان است. وبه محض اینکه انسان کودک عزیز روان را نزد خدا می برد، با خدا مجالس می شود .این تمرین پرواز و خروج از دنیا برای انسان لذت بخش است وسازندگی و توانایی های زیادی برای او به ارمغان می آورد .

کسی که در طول روز چندین بار این حالات را پیدا می کند ، نفس و جانش معطر و نورانی می شود و این فرد در آینده به راحتی گناه پذیر نیست و راحت تر تسلیم خدا می شود .دیگر مجرای اعمالش از مسائل تکلیف خارج می شود. آنچه خدا دوست دارد ، انجام داده و آنچه را که خدا دوست ندارد ، انجام نمی دهد. این چنین انسانی که این طور انس می گیرد ، خیلی خوب می تواند اوج بگیرد .وتمام کارهایش روی حب و بغض صورت می گیرد . دا ئم حب خدا ودوستان خدا و بغض دشمنان خدا را در دل می پروراند .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا