پازل زیبای اندیشه دینی

«فَمَن قَرُبَ مِنهُ بَعُدَ مِن غَیرِهِ= هر کس که به خدا نزدیک شود، از غیر خدا دور می شود». نزدیکی به خدا باعث دور شدن چسبندگی‌ها می‌شود. نه این که کار و درس و زندگی را رها کنیم؛ بلکه مومن مثل سایرین زندگی می‌کند، کار می‌کند، تفریح می‌کند، کار علمی می‌کند؛ ولی چسبندگی به آنها ندارد. عشقش همان سه معشوق «الله، اهل بیت و جهاد» است و به خاطر این عشق، کار دنیایی اش را با نشاط انجام می‌دهد، اما وابسته و اسیر آنها نیست.

حالا از کجا می‌فهمیم وابستگی داریم یا نداریم؟ یکی از راه هایش این است که اگر یکی از کمالات دنیایی را از ما گرفتند، ناراحت نشویم؛ با خدا درگیر نشویم؛ یا اگر در جائی نیاز بود که به خاطر عشق به الله و اهل بیت و جهاد، به راحتی دست از امور دنیایی برداریم. نگوییم: من دکتر یا مهندس یا استاد دانشگاهم، حیف است به جبهه بروم. اگر این را گفتیم، یعنی باخته‌ایم و این نشان از آن دارد که مقام و موقعیت های اجتماعی برایمان مهمتر از رسیدن به «الله، اهل بیت و جهاد» است. چون وابسته به آنها هستیم.

درسی که از سجده می‌گیریم این است. «أ لاَ یَرى فی الظاهِرِ أنّهُ لا یَستَوِی حالُ السُّجودِ إلاّ بالتَّوارِی عن جَمیعِ الأشیاءِ و الاحتِجابِ عن كُلِّ ما تَراهُ العُیونُ؟! كذلك أرادَ اللّه ُ تعالى الأمرَ الباطِنَ = مگر نمی‌بینی که در ظاهر سجده هم حالت سجده جز با کنار گذاشتن همه چیز و چشم پوشی از هر چه که بتوان آن را دید، میسر نیست؟ خدا امر باطن انسان را چنین اراده کرده است»، یعنی سجده جز با کنار گذاشتن همه چیز و چشم پوشیدن از هر آنچه که دیدگان می بیند تحقق نمی‌پذیرد.

علت این که سجده قطع ارتباط با اطراف خودت و چشم پوشیدن از هر چیزی است که چشم می‌بیند، این است که وقتی انسان به سجده می‌رود، دیگر چیزی نمی‌بیند. همان زمین است. اشیا اطرافش را نمی‌بیند. پس تو هم در باطن وقتی به سجده می‌روی، واقعا چشم از غیر خداوند بپوش. مثل دو معشوق زمینی که وقتی با هم خلوت می‌کنند حواسشان به جای دیگری نیست و این نیاز به تمرین دارد.

امام امت (ره) می‌فرماید: «انسان بی‌تلقین به هیچ جا نمی‌رسد». تمرین کنید که در سجده، قلبتان همراه شما باشد تا یواش یواش این قلب، در سجده با حق تعالی انس بگیرد. بعد از مدتی رها کن. می‌بینی که بدون این که تلقین کنی قلبت در نماز حضور دارد.

استاد محمد شجاعی