امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «اَطیلُوا السُّجُودَ فَما مِنْ عَمَلٍ اَشَدَّ عَلى اِبْلِیسَ مِنْ اَنْ یَرى اِبْنِ آدَم ساجِداً لِاَنَّهُ اُمِرَ بِالسُّجُود فَعَصى= سجده را طول دهید؛ زیرا هیچ چیز براى ابلیس سخت تر و ناخوشایندتر از این نیست كه فرزند آدم را در حال سجده ببیند؛ چرا كه به او فرمان سجده كردن داده شد، اما سرپیچى كرد».

انسان اگر شجاعت درگیری با شیطان را نداشته باشد، باید یکسره ذلّت بکشد و یکسره در معصیت باشد. حالا شیطان که ما را به کبائر و موبقات سخت دچار می‌کند، قرآن می‌گوید تو هم او را دشمن بگیر. «إِنَّ الشَّیْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا[1]= شیطان دشمن شماست، شما هم او را دشمن بگیرید».

یکی از روش‌های دشمنی شیطان این است که یک دفعه عصبانی می شوی؛ وقتی فکر منفی در ذهنت انداخت؛ یا بدبینی نسبت به کسی ایجاد کرد، می‌فهمی که باخته ای.

همین ۱۰ دقیقه سجده، شیطان را بیچاره می‌کند. شیطان را آتش می‌زند. اگر کسی باطن سجده را ببیند، می فهمد که شیطان چطور از سجده ی ما عربده می‌کشد.

شیطان یک موجود حقیقی است. حالا کسی به امیرالمؤمنین بگوید برای چی من با این سجده باید شیطان را اذیت کنم؟ چرا بخواهم حال او را بگیرم؟ جواب این است که شیطان تو را وسوسه می‌کند، با حمله جلو، عقب، و راست، نمی‌گذارد یک زندگی شاد و آرام داشته باشی. سر نماز حمله می‌کند، در سجده حمله می‌کند. پس تو هم باید با سجده به او حمله کنی و از را از خود برانی. جنگ بین تو که عاشق خدا هستی برای حفظ معشوقت و یک شیطانی که نمی‌خواهد تو به معشوق‌هایت و خانواده آسمانی ات برسی، جدی‌ترین صحنه زندگی انسان است. صحنه‌های پرهیجانی هم هست. اما ما اصلاً جایی برای این جنگ در سلوک فردی مان با شیطان باز نکرده ایم. از همان سر سفره ای که شما برای غذا خوردن می نشینید، می‌توانید از او انتقام بگیرید و حالش را بگیرید. چون شیطان در همان سر سفره هم به تو ضربه می‌زند؛ ضربه اش این است که در غذا خوردن هم با تو شریک می شود. از سر سفره تا هر جا و هر کار دیگری باید با او دشمنی کن؛ وگرنه او در هر کاری با تو شریک می شود. این همان آیه ی شریفه ای است که می فرماید: «و شارکهم فی الاموال و الاولاد= در اموال و اولاد با انسان شریک شو». به ما هم دستور داده که با شیطان دشمنی کن. «فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّ». خدا دستور می‌دهد و می‌گوید شما هم او را دشمن بگیرید، شما هم به او ضربه بزنید. در این ضربه زنی ها قوی می‌شوید. زیرا شیطان حریف تمرینی ماست. خدا به لطف و رحمت خودش، شیطان را برای ما گذاشته تا تمرین کنیم. اما شیطان نمی‌تواند ما را وادار به عملی کند. فقط تحریک می‌کند. پس روح مبارزه و جنگجویی را باید در خودمان تقویت کنیم.

استاد محمد شجاعی