پازل زیبای اندیشه دینی

امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) به یکی از آثار یاد مرگ می پردازد و می فرماید:«مَن ذَکَرَ المَوتَ رَضِیَ مِنَ الدُّنیا بِالیَسیر= کسی که یاد موت می کند، به کمی از دنیا راضی است». یعنی آدم پرتوقعی نیست؛ آدم سختگیری نیست و به حداقل ها راضی است.

 معنای به کم راضی بودن، این است که شخص سختگیر نیست و کارها را آسان می گیرد. اگر کسی سختگیر نبود و به کم راضی شد، تعلقات، دلشوره­ها و اضطرابهایش کمتر است؛ چون به کم راضی است و مسابقه با کسی ندارد، در نتیجه نفسش راحتتر است. چون خودش را با کسی مقایسه نمی کند، چشم و هم­چشمی هم ندارد؛ دیگر نه به دزدی، نه به کلاهبرداری، دروغ، پول حرام، غیبت و این گونه امور، فکر نمی کند. این باعث می شود در دنیا و آخرت، زندگی شاد و آرامی داشته باشد. همه بدبختی های انسان از این است که انسان می خواهد آن حس بینهایت­طلبی را که خدا به او داده، در دنیا اشباع کند. نمی داند که جایش در دنیا نیست؛ نمی داند که آن حس بینهایت­طلبی ما فقط با یک چیز ارضاء می شود و آن خود خداوند تبارک و تعالی است. اینکه شعار دین اسلام«لا إله إلا الله» است، یعنی بدان تو دلبر و معشوق و محبوبی جز خدا نداری. به غیر از خدا آن دل بینهایت­طلب تو و آن عطش بی­پایان وجود تو را چیزی نمی تواند آرام کند. انسان وقتی در دنیا با آن محبوب حقیقی­ و معشوق اصلی­اش و با آن چیزی که عطش دلش را فرو می نشاند، انس می گیرد، دیگر خیلی در دنیا سختگیر نیست. فقط برایش مهم این است که با خدا باشد.

هر چیزی که ازدنیا به آن میل داشته باشی، معادل همان میل، چیزی از آخرت و معنویات از تو گرفته می شود.

چون به هر میلی که دل خواهی سپرد
از تو چیزی در نهان خواهند برد
یعنی قاعده­ این است که هر چه اینجا دلدادگی­ات بیشتر باشد، سهم آخرتت کمتر می شود. سهم شب اول قبر به بعدت کم می شود؛ یعنی در حیات ابدی که بیشترین نیاز را داری، کم می آوری. برای همین در روایت داریم:«المُؤمِنُ یَسیرُ المَؤُنَۀ= مؤمن آسان خرج است». در خرج سختگیر و ولخرج و بخیل نیست. خیلی توقع ندارد و به حداقل ها راضی است. شرط ندارد که مثلا برای خوردن این غذا باید این چیزها باشد؛ لباس باید اینطوری باشد؛ وسیله ی رفت و آمدم باید فلان باشد؛ مسکنم باید اینطوری باشد. یعنی آدم مومن عمرش را اینطوری تلف نمی کند. بنابراین خیلی این شخص شخص آرامی است. یاد موت برای این شخص خوشبختی، شادی و آرامش میاورد.