پازل زیبای اندیشه دینی

آفات عمل

1 – تنبلی و کسالت؛

یکی از مهمترین آفات عمل، تنبلی و بی‌حوصلگی است که امام باقر «علیه‌السلام» آن را کلید تمام بدبختی‌های انسان در دنیا و آخرت می‌دانند.

افراد تنبل، همواره از آغاز کاری می‌هراسند و تمایل به درگیر شدن با نفس خویش را ندارند. این افراد دائماً با بهانه‌جویی و منفی‌بافی از زیر بار مسئولیت‌های گوناگون زندگی (مسئولیت‌های فردی، خانوادگی، شغلی، اقتصادی، اجتماعی، کسب مهارت‌های دینی و یا تمرین‌ برای عمل به آموزه‌ها و …) شانه خالی می‌کنند. ریشه‌ی تنبلی این افراد در ضعف اندیشه و معرفت آنان است تا جایی که آنها را از پرداختن به اموری که در حرکت به سمت آخرت و تأمین سعادت و سلامت دنیایی و آخرتی‌شان ضروری است، باز می‌دارد.

انسانهای بی‌حوصله، برخلاف افراد تنبل، کار را آغاز می‌کنند، اما به دلیل ضعف اندیشه، آن را نیمه‌کاره رها نموده و به نتیجه نمی‌رسانند. به عنوان مثال، یک زندگی مشترک خانوادگی را آغاز می‌کنند اما به دلیل عدم مسئولیت‌پذیریِ صحیح، با شکست مواجه می‌گردند؛ و یا به دنبال کسب علوم معرفتی و الهی می‌روند، اما حوصله‌ی تمرین و تکرار و عمل به آموزه‌ها را ندارند و … به هر حال با اینکه افراد بی‌حوصله، برخلاف افراد تنبل، شجاعت آغازِ عمل را دارند، اما باز هم به دلیل رها نمودنِ آن به نتیجه نمی‌رسند.

خوب است بدانیم که تنبلی‌ها و بی‌حوصلگی‌ها، تنها ریشه‌ی روحی و اعتقادی ندارند، بلکه گاهی ممکن است با ریشه‌های جسمی (روان‌تنی) در شخص تولید گردند. به عنوان مثال کاهش بعضی از مواد مورد نیاز بدن در سطح خون، سبب احساس خستگی مفرط، خواب‌آلودگی، تنبلی و کسالت می‌گردد. چنین افرادی با یک آزمایش ساده و تغییر در نظام تغذیه‌ی خود، و شناخت طبع خویش و استفاده از غذاهای سازگار با طبع خویش و یا استفاده از درمان‌های پزشکی می‌توانند ریشه‌ی اصلیِ این تنبلی‌ها را از روح خویش زدوده و به توفیقات بسیاری دست یابند.

کوتاهی‌های ناشی از تنبلی و بی‌حوصلگی در انجام مسئولیت‌های انسان، به ضایع شدن خودِ او، خانواده‌ی او و اساساً ضایع شدن کلّ مجموعه‌ای که ولایت آن به دست این شخص می‌باشد، می‌انجامد.

ادامه در پست بعدی…

استاد محمد شجاعی/بحث غفلت