??خاطره یک طلبه:
در پشت بام مسجد مروي تهران مشغول كيمياگري بودم، همشهري هايم از شهر فسا آمدند و گفتند بيا با هم به مشهد برويم، با همديگر حركت كرديم، به سبزوار رسيديم، گفتند يك عرض ارادتي هم خدمت ملاّهادي سبزواري بكنيم، خدمت حضرت آقا رفتيم، نه من او را تا كنون ديده بودم و نه او مرا، پس از اين كه همه خواستيم خداحافظي كنيم و برگرديم، به من گفت ، بايست، من ايستادم، به من گفت: اي مرد خدا، كيمياگري در پشت بام مسجد مروي تو را به جايي نمي رساند، برو درست را بخوان.»
يعني:
آنچه در آئينه جــوان بينــد

پير در خشت، بيش از آن بيند

?منظور اين است كه انسان ها مي توانند به جايي برسند كه «هست» را از «نيست» و «واقعيت» را از «پوچي» تشخيص دهند.

?منبع:کتاب کربلا مبارزه باپوچی ها

-جهیزیه ی فاطمه حاضر شده بود. یک عکس قاب گرفته از بابای شهیدش را هم آوردم. دادم دست فاطمه. گفتم: بیا مادر! اینو بگذار روی وسایلت.

به شوخی ادامه دادم:

بالاخره پدرت هم باید وسایلت رو ببینه که اگر چیزی کم و کسری داری برات بیاره.

شب عبدالحسین را خواب دیدم. گویی از آسمان آمده بود؛ با ظاهری آراسته و چهره ی روشن و نورانی. یک پارچ خالی تو دستش بود. داد بهم. با خنده گفت:

این رو هم بگذار روی جهیزیه ی فاطمه

فردا رفتیم سراغ جهیزیه. دیدیم همه چیز خریده‌ایم، غیراز پارچ

منبع:کتاب سالکان ملک اعظم(شهید برونسی)

⬜دانشمندان علم اخلاق، براي نفس سه مرحله قائلند:

1. نفس امّاره: همان نفس سركش است كه انسان را به گناه فرمان مي‌دهد و به هر سو مي‌كشاند. لذا به او اماره گفته‌اند. در اين مرحله عقل و ايمان آن قدرت را ندارد كه اين نفس را رام سازد، بلكه در موارد زيادي تسليم او مي‌شود: وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَحِيم(1) پس هرگز نفس خويش را تبرئه نمي‌كنم كه نفس بسيار به بديها امر مي‌كند مگر آن چه كه پروردگارم رحم كند، پروردگارم غفور و رحيم است.
اين آيه اشاره دارد كه تمام بديها از نفس سركش است، لذا حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: امير المؤمنين فرموده‌اند: «و انها لا تزال تنزع الي معصية في هويً.(2) نفس پيوسته خواهان نافرماني و معصيت است».
2. نفس لوامه: اين مرحله پس از تعليم و تربيت و مجاهدت انسان به آن ارتقاء مي‌يابد، در اين مرحله ممكن است انسان بر اثر طغيان غرايز گاهي مرتكب خطاء شود، اما فوراً پشيمان مي‌شود و به ملامت و سرزنش خويش مي‌پردازد، و تصميم بر جبران گناه مي‌گيرد و توبه مي‌كند، لا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيامَةِ . وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَة(3) سوگند به روز رستاخيز و سوگند به نفس سرزنش‌گر».
3. نفس مطمئنه: اين همان مرحله‌اي است كه انسان با آن به جايي مي‌رسد كه غرايز سركش در برابر او رام مي‌شوند، زيرا عقل و ايمان آن چنان قوي هستند كه غرايز نفساني در برابر آن توانايي چنداني ندارد كه اين همان مرحله آرامش و سكينه است. البته اين مرحله و مقام ويژه پيامبران و پيشوايان و پيروان راستين آنها است.
يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ، ارْجِعِي إِلي رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً ، فَادْخُلِي فِي عِبادِي ، وَ ادْخُلِي جَنَّتِي(4) تو اي روح آرام يافته، به سوي پروردگارت بازگرد در حالي كه هم تو از او خشنودي و هم او از تو خشنود است، پس در سلك بندگانم در آي و در بهشتم وارد شو.(5)
ويژگي هاي نفس اماره1. مطيع هوي و هوس: شيطان عمل بدش را براي او زينت داده و بر قلب او پرده‌اي كشيده كه خير و شر را تشخيص نمي‌دهد و هميشه مانند انسانهاي جاهل و نادان فكر مي‌كند، إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَي الْأَنْفُس(6) آنان جز از گمانهاي بي‌اساس و از هواي نفس پيروي نمي‌كنند.
گاهي آن چنان مطيع نفس اماره هستند كه عقل هيچ كاره مي‌شود و تمام امور به دست هوي و هوس و نفس اماره است. لذا حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي‌فرمايد:
«كم من عقل اسيرٌ تحت هويً امير.(7) پس بسيار عقل‌ها و خردها كه شهوات بر آن ها حكومت مي‌كند».
گاهي اطاعت انسان از نفس اماره از اين هم بالاتر مي‌رود و تابع خواستهاي نفس افسار گسيخته مي‌شود كه هوي و هوس او معبودش مي‌شود. افرأيت من اتخذ الهه هواه(8) آيا ديدي كسي را كه هوسهاي خود را خداي خود قرار داده است.
2. كينه توزي و دشمني: در جريان قتل هابيل به دست قابيل خداوند مي‌فرمايد: فطوعت له نفسه قتل اخيه فقتله(9) نفس سركش كم كم او را به كشتن برادرش ترغيب كرد و (سرانجام) او را كشت.
3. تشبيه فرمان بر نفس به سگ: …وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَث(10) او از هواي نفس پيروي نمود سرگذشت او همانند داستان سگ است كه اگر به آن حمله كني زبان از دهان بيرون مي‌آورد و اگر رهايش نمايي باز زبانش را خارج مي‌سازد.
اگر انسان دنبال هوي و هوس و نفس اماره برود و از خدا غفلت كند از اوج تكامل الهي سقوط مي‌كند چنان كه بلعم با عورا كه اين آيه درباره او نازل شده است گرفتار هواي نفس شد و از آن مقام والا تنزل كرد به طوري كه خداوند او را به سگ تشبيه نموده است. او به جاي اين كه از علوم و دانش خويش براي رشد استفاده كند به پستي گراييد و بر اثر پيروي هوي و هوس مراحل سقوط را طي كرد خداوند هم او را به سگ تشبيه مي‌كند كه اگر به او حمله كني دهانش باز و زبانش بيرون است واگر او را به حال خود واگذاري باز چنين است، او بر اثر شدت هواپرستي يك حالت عطش نامحدود به خود گرفته كه همواره به دنبال دنيا پرستي مي‌رود.(11)
مولانا هم نفس پليد و اماره را به سگ تشبيه مي‌كند و مي‌گويد:
نفس خود بر خود مگردان چيره تو زود او را بازگير از شير تو
طفل جان از شير شيطان باز كن بعد از آتش با ملك انباز كن
هين سگ نفس ترا زنده مخواه كاو عدوّ جان تست از ديرگاه
پيامبر درباره تشبيه نفس اماره مي‌فرمايد: «و مثل النفس كمثل النعامة تاكل الكثير و اذا حمل عليها لا نظير و مثل الدّفلي لونه حسن و طعمه مرّ.(12) مثل نفس مثل شترمرغ است كه زياد مي‌خورد، ولي وقتي كه چيزي روي او گذاشتي پرواز نمي‌كند و مثل نفس مثل خر زهره است كه رنگش زيبا است امّا طعمش تلخ است».

پاورقی:

1. يوسف: 53.
2. نهج البلاغه، خطبه 176.
3. قيامت: 1 ـ 2.
4. فجر: 27 ـ 28.
5. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، قم، انتشارات دار الكتب الاسلاميه، چ 14، 1374، ج 9، ص 436.
6. نجم: 23.
7. نهج البلاغه، كلمات قصار، 211.
8. جاثيه: 23.
9. مائده:30.
10. اعراف: 176.
11. تفسير نمونه، همان، ج 7، ص 14.
12. ري شهري، ميزان الحكمه، قم، مركز النشر، چ اوّل، 1362، ج 9، ص 60.

?منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات

استاد مطهری :
☑به طور قطع، تاریخ نشان می‌دهد که همان کاری که عصای موسی برای موسی می‌کرده است‏
قرآن برای پیغمبر می‌کرده است؛

?یعنی همین آیات قرآن را که می‌خوانْد افراد کشیده می‌شدند و به طرف اسلام می‌آمدند. کارش همین بود؛ و لهذا کفار قریش جلوی او را می‏گرفتند. آنها هم که می‌گفتند ساحر و جادوگر است مقصودشان این بود، می‌گفتند در سخنش نوعی جادو به کار است.

?می‌گویند جادوگرها یک وردی یک چیزی می‌خوانند بعد یک کسی را به سوی خود می‌کشانند؛ اینها به مردم می‌گفتند این جمله‌هایی که این می‌گوید، یک وردهای جادویی است که وقتی اینها را می‌خواند مردم جذب می‌شوند. هزاران شاهد تاریخی از صدر اسلام است.

?لازم نیست ما از صدر اسلام بگوییم، امروز هم افرادی که جذب پیغمبر می‌شوند [یکی از عوامل مهم آن فصاحت و زیبایی قرآن است،[ منتها ما افرادی را می‌گوییم که از نو جذب می‌شوند.

?خود ما از باب اینکه در یک محیط اسلامی بزرگ شده‌ایم ممکن است بگوییم ما مجذوب قرآن واقع نشدیم. ما در این محیط رشدکرده و مسلمان شده‌ایم، حالا هم قرآن را قبول داریم؛ و لهذا ما به تازه مسلمانها و نو مسلمانها مثال می‏زنیم و اتفاقا عیب کار ما هم در همین است که پدر و مادرهای ما مسلمان بوده‌اند یعنی از اوّلی که بچه بوده‌ایم قرآن را دیده‌ایم و لهذا اهمیت قرآن از نظر ما پنهان است. اگر ما با همین اطلاعات و معلوماتی که فعلا داریم برای اولین بار با قرآن برخورد می‌کردیم خیلی بهتر قرآن را درک می‌کردیم تا اینکه از کودکی قرآن را دیده و با آن مأنوس بوده‌ایم و حالا داریم می‌بینیم. برای امثال ما [اهمیت قرآن‏[ بعد از تأمل و تدبر روشن می‌شود.

منبع:کتاب نبوت شهید مطهری

استاد طاهرزاده:

«وَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا اخْتَارَهُ اللَّهُ لِأُمُورِ عِبَادِهِ شَرَحَ صَدْرَهُ لِذَلِكَ» خداوند وقتي که بنده اي را براي اصلاح امور بندگانش انتخاب کرد شرح صدري مخصوص به او مي دهد. از اين جمله قاعده ي مهمي پيدا مي شود که

? اولاً: همواره خداوند براي امور بندگان يک مرد الهي را اختيار و انتخاب مي کند.

?ثانياً: اين انسان الهي داراي فوق العادگي خاصي در داشتن شرح صدر است و لذا او آن افق هاي دور و آن جوانب پنهان را مي بيند و با توجه به ظرايفي که بايد جامعه به آن ها برسد، مديريت جامعه را به عهده مي گيرد.

«وَ أَوْدَعَ قَلْبَهُ يَنَابِيعَ الْحِكْمَةِ وَ أَطْلَقَ عَلَی لِسَانِهِ» و خداوند چشمه هاي حکمت را در قلب او قرار مي دهد تا زبانش براساس حکمت سخن بگويد. «فَلَمْ يَعْيَ بَعْدَهُ بِجَوَابٍ وَ لَمْ تَجِدْ فِيهِ غَيْرَ صَوَابٍ» در آن حال در جواب هيچ مسئله اي در نمي ماند و غير صواب از او نمي بيني. در پاسخ گويي به نيازهاي زمان درمانده نيست.

? اين سؤال براي همه هست که واقعاً در دنياي امروز براي رفع مشکلات بهترين راه حل چيست و چطور بايد با کفر جهاني برخورد کنيم؟ آيا اگر در سرمايه ي تاريخي ما سيره ي امام معصومي در ميان بود و در زمان خود فرصت ارائه ي مديريت اسلامي را داشت، مقام معظم رهبري«حفظه الله» با اطمينان بيشتري عمل نمي کردند؟ حضرت امام خميني(رض) مي فرمودند ما اين غصه را کجا ببريم که نگذاشتند اميرالمؤمنين(ع) حکومت کنند تا ما راه درست را بشناسيم.

? معلوم است خود حضرت امام خميني(رحمه الله علیه) با آن همه لطفي که خدا به ايشان کرده بود و واقعاً خداوند افق هاي دقيقي از آينده را در منظر ايشان قرار داد، با اين همه، نياز دارند امامي معصوم در صحنه باشد.

⬛ با اين که طبق سخن امام رضا(ع) خداوند به کساني که جهت اصلاح امور بندگان به ميدان بيايند، لطف خاصي مي کند ولي مصداق کامل آن لطف در امام معصوم تحقق مي يابد.

?منبع:کتاب امام وامامت درتکوین وتشریع