قاعده فانی شدن در خدا و ائمه اطهار (علیهم السلام )

هنگام عبادت و ذکر گفتن، برای برقراری ارتباط، نباید ذهن را خسته کرد تا به دنبال خدا و معصوم بگردد. و تمرکز کند تا خدا را پیدا کند. لازم نیست ذهن انسان خیلی دور شود. خداوند از «کل شیء» به خود «کل شیء» هم قریب تر است. خدا و معصومین در وجود ما حضور دارند. نفس ائمه با نفس شما یکی می شود، ادغام می شود. هر چه انسان بیشتر عبادت کند این یکی شدن و فانی شدن بهتر و بیشتر صورت می گیرد. بنابراین اگر کسی مدعی است خدا را نمی بیند، کوری از اوست. خدا همه جا هست. همه ی اشیاء عالم، حیاتشان و اراده شان، سمع و بصرشان از خداست.

انعکاس تصاویر ذهنی انسان

تصاویر ذهنی انسانها بر مخلوقات وجودی اش منعکس می گردد و هر چه آیینه ی وجودش را صیقل و جلا دهد، این مخلوقات ظهور بهتر و زیباتر و قوی تری را خواهند داشت. همه انسانها در زمان مرگ حضرت علی (علیه السلام ) را زیارت میکنند؛ ولی هرکس با علی وجود خودش ملاقات دارد. همین طور در دیدار با حضرت عزرائیل، انسان مؤمن و کافر هر کدام، چهره های متفاوتی را درک خواهند کرد. حضرت ملک الموت تجلی نفس انسان است، چهره ی ثابتی ندارد. و همچنین انسان هنگام ورود به بهشت متوجه می شود که تمام زیبایی های بهشت قائم به نفس اوست، در حقیقت او صورت باطنی خود را ملاحظه می کند. صورت باطنی هر فرد روی چهره ی مخلوقات وجودی اش منعکس شده و او را به همان شکل زیبا یا زشت می بینند. همه چیز از زشتی ها و زیبایی های درون انسان سرچشمه می گیرد .

پس در تفکر به سوال مهم «من کیستم» به این نتیجه می رسیم که من انسان در یک بدن خلاصه نمی شوم بلکه من یعنی نفخه ی خدا. هر چه این را جلا دهم خدا بیشتر در آن ظهور می کند. مخلوقات من قائم به نفس من است. مثل بهشت من که مخلوق من است.

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

عالم محضر خداست

خدانزدیک تر از نفس به خود ماست. چون او محیط به کل شیء است. پس نه تنها در وجود جسمانی ما بلکه در وجود روحانی ما هم حضور خدا به همین شکل است. همچنین انسانها فاصله ی مکانی زمانی با معصوم ندارند. معصوم همه جا با ما و در وجود ما هستند. ولی ما جاهلانه با گناهانمان آنان را می پوشانیم، و اجازه نمی دهیم اثرشان را بروز دهند. لذا ارتباط با معصوم رابطه ی مستقیم با کیفیت تصاویر ذهنی انسان دارد. تصاویر ذهنی انسانها بر مخلوقات وجودی اش منعکس می گردد و هر چه آیینه ی وجودش را صیقل و جلا دهد، این مخلوقات ظهور بهتر و زیباتر و قوی تری را خواهند داشت.

خدا نزدیک تر از نفس به خود ماست. چون او محیط به کل شیء است. پس نه تنها در وجود جسمانی ما بلکه در وجود روحانی ما هم، حضور خدا به همین شکل است. از این بالاتر خدا نفسی به ما عطا فرموده اند که چون این نفس از خود خداوند است مثل خدا عمل می کند. وقتی می خواهید خدا را بشناسید به نفس خود مراجعه کنید."من عرف نفسه، فقد عرف ربه ” اگر نفس را بشناسید خدا را شناخته اید.

رابطه خدا با عالم هم مثل رابطه ی انسان با صورت ذهنی اش است. حضرت علی (علیه السلام ): «الجاهل بمعرفه نفس ، الجاهل بکل شیء» کسی که خودش را نمی شناسد، هیچ چیز را نمی شناسد. علوم دیگر هم به کارش نمی آید، چرا که کسب علوم با شناخت نفس همراه نیست. خدا نفسی را آفریده، که در تمام وجود انسان است. و خود خدا در لایه ها و زوایای نفس همه حضور دارد. یعنی ما در محضر خدا هستیم .

ائمه هم مظهر خدا هستند.«نحن اقرب من حبل الورید» «ما از رگ گردن به شما نزدیک تریم». «نحن » یعنی من و معصومین به شما از رگ گردن نزدیک تر هستیم .

انسانها فاصله ی مکانی زمانی با معصوم ندارند. معصومین همه جا با ما و در وجود ماهستند. ولی ما جاهلانه با گناهانمان آنان را می پوشانیم، و اجازه نمی دهیم اثرشان را بروز دهند. هر چه از گناه و طبیعت فاصله بگیریم، خدا و ائمه اطهار که در وجودمان هستند، بیشتر تجلی می کنند. ظهور و قدرت بیشتری پیدا می کنند و دائم احساس شادی، آرامش و قدرت را در وجود ما القاء می کنند.

انسان هر چه ذکر، تلقین و تمرکزش را برای در محضر خدا قرار گرفتن، بیشتر کند و از چیز های دیگر غافل شود، فاصله بین «دانایی» تا «شدن» را سریع ترو بهتر، طی می کند. با تکرار و تمرین آیینه ی دلش دائم جلا می یابد و رفته رفته بیشتر از مجالست خدا لذت می برد.«انا جلیس من ذکرنی» .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

امور مجرد و رابطه ی ظرف و مظروف مادی

حضرت علی (علیه السلام )می فرمایند: خدا داخل همه اشیاء است نه مخلوط با آنها و خارج از اشیاء است ، اما نه اینکه فاصله ای بین شان باشد” . خدا در همه سلول ها و اتم هااست بدون اینکه داخل آنها باشد . چون داخل و بیرون از چیزی بودن برای ظرف و مظروف مادی است . مثل این که ما داخل خانه ایم ، عده ای بیرون از خانه هستند ؛ این ظرف و مظروف مادی است .اما یک شیء که مجرد است با هیچ چیز رابطه ی ظرف و مظروفی ندارد .

و خدا خارج از همه ی اشیاء است بدون هیچ فاصله ای . مثل این است که انسان نمی تواند خودش را از تصویر ذهنی اش جدا بداند. تصویر ذهنی انسان ، خود انسان است . اگر ما بین خدا و اشیاء ، فاصله قائل شویم ، باید به سه وجود قائل باشیم ؛ این درحالی است که یک وجود است با تجلیات خودش . مثال قوی تر ،رابطه نفس با بدن انسان است. روح انسان در بدنش نیست .اگر قسمت هایی از بدنش را از دست بدهد از “من “انسانی اش چیزی کم نمی شود .

نفس با بدن رابطه ی ظرف و مظروفی ندارد. در عین حالی که نفس با شما هست حتی زمانی که خواب هستید یا بیهوش هستید نفس با شما است و شما را تدبیر می کند ، در بدن شما نیست وبیرون از بدن شما هم نیست . با اینکه بدن از نفس دور است ولی نفس به بدن نزدیک است و در حال اداره ی بدن است .

چون ما عادت کرده ایم به ماده و ظروف و مظروف مادی ،تصورمان این است که نفس باید یا داخل باشد یا خارج از بدن . وقتی امری مجرد از ماده است ، ماده وزمان و مکان ندارد، با اشیاء رابطه ی ظرف و مظروف برقرار نمی کند . کلمات ” کجا” ” زمان ” و ” مکان ” در مورد حق تعالی اشتباه است . خدا به این شکل به ما نزدیک است .رابطه ی خدا با ما مثل رابطه ی نفس شما با بدن تان است .نفس شما نه بیرون است نه داخل بدن در حالی که در تک تک سلول هایتان هست . خدا با ما رابطه ی مادی ندارد .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

رابطه ی خدا با مخلوقات

خداوند تبارک و تعالی بی نهایت است و با هیچ چیز رابطه ی تولیدی ندارد . “لم یلد ولم یولد “."اینما تولوا فثم وجه الله""هر جا رو کنید چهره ی خداست .چون خداوند اساسا با اشیایی که مخلوقش هستند رابطه ی تولیدی (لم یلد )ندارد ،اگرکسی بین شیء و خدا فاصله ای ببینید ، مشرک است .چون این فرد قائل به سه وجود است ،خدا ، شیء و فاصله .خدا با هیچ شیء از اشیاء عالم فاصله زمانی و مکانی ندارد . حضور خداوند در همه جا یکسان است .

احاطه ی خداوند بر مخلوقات

شما هیچ شیء را نمی یابید ، که خدا بر آن احاطه نداشته باشد .احاطه ی خدا احاطه ی قیومی است .یعنی آن شیءقائم به خداست . احاطه قیومی خدا،مثل حضور شما درتمام ذرات وجود تفکرتان ،در تمام تصورات ذهنی تان ، است . انسان هیچ فاصله ی مکانی و زمانی، تا صورت ذهنی اش ندارد و برتمام تصویر ذهنی اش هم احاطه دارد . وتمام این تصورات قائم به انسان است . به محض اینکه انسان اراده و توجه اش را قطع کند ؛همه چیز از بین می رود .ارتباط انسان هم با خدا همین طور است، ما قائم به خداوند هستیم ."انتم الفقراء الی الله “” همه ی شما در ذات تان به خدا محتاج هستید".چون خدا در همه وجود شما است .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا

قرب الی الله

این یک نوع مهارت است که ما به دنبال خدا نگردیم . وقتی مخاطب، خدااست وقتی مخاطب ائمه اطهار باشد، انسان نباید در جستجوی شنونده حرفها و یا گوینده ی جواب ها باشد .باید بدانیم تمام دوست داشتن از جانب ایشان است .هر چه می گویید ،می شنوند ،و با بهترین کیفیت پاسخ می دهند . اگر میل و هوسی به خدا و ائمه در وجود ما شکل می گیرد ،اتفاقی نیست . این میل و هوس در وجود انسان ریشه دارند . ومنشأ این تمایلات خود ایشان هستند که میل ما را به سوی خودشان سوق می دهند . حال باید ببینیم خدا و ائمه چه قدر به ما نزدیک هستند ، که این چنین به ما القاء می کنند .

فاصله تا معشوق ابدی

در رابطه با خداوند متعال و ائمه اطهار اگر فاصله ی خودمان را بسنجیم ،متوجه می شویم خیلی دور هستیم . ولی زمانی که قرب او را با خودمان می سنجیم ، او را خیلی نزدیک می یابیم ؛ لذا می توانیم با او نجوا کنیم .اگر در ارتباطات ، شهود باشد ، ذهن به اطراف ،منحرف نمی شود چراکه لازم نیست به دنبال مخاطب بگردد.

حضرت موسی از خدا سوال می کند : ” تو نزدیکی با من که من با تو نجوا کنم یا دوری که ندات کنم “

خدا جواب می دهد ” انا جلیس من ذکرنی “"من همنشین کسی هستم که یادم کند “. همنشین اصطلاح و تشبیه و استعاره نیست ،همنشین یک امر حقیقی است ؛یعنی من کنار تو هستم . در قرآن توضیح می دهد که : ” نحن اقرب الیه من حبل الورید “"ما از رگ گردن هم به شما نزدیک تریم “.” ان الله یحول من القلب و المرء""خدا بین انسان و دلش فاصله می اندازد “؛یعنی خدا از خودت هم به خودت نزدیک تر است . ان الله علی کل شیء محیط ” ” خدا بر هر چیزی احاطه دارد “

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا