پازل زیبای اندیشه دینی

امور مجرد و رابطه ی ظرف و مظروف مادی

حضرت علی (علیه السلام )می فرمایند: خدا داخل همه اشیاء است نه مخلوط با آنها و خارج از اشیاء است ، اما نه اینکه فاصله ای بین شان باشد” . خدا در همه سلول ها و اتم هااست بدون اینکه داخل آنها باشد . چون داخل و بیرون از چیزی بودن برای ظرف و مظروف مادی است . مثل این که ما داخل خانه ایم ، عده ای بیرون از خانه هستند ؛ این ظرف و مظروف مادی است .اما یک شیء که مجرد است با هیچ چیز رابطه ی ظرف و مظروفی ندارد .

و خدا خارج از همه ی اشیاء است بدون هیچ فاصله ای . مثل این است که انسان نمی تواند خودش را از تصویر ذهنی اش جدا بداند. تصویر ذهنی انسان ، خود انسان است . اگر ما بین خدا و اشیاء ، فاصله قائل شویم ، باید به سه وجود قائل باشیم ؛ این درحالی است که یک وجود است با تجلیات خودش . مثال قوی تر ،رابطه نفس با بدن انسان است. روح انسان در بدنش نیست .اگر قسمت هایی از بدنش را از دست بدهد از “من “انسانی اش چیزی کم نمی شود .

نفس با بدن رابطه ی ظرف و مظروفی ندارد. در عین حالی که نفس با شما هست حتی زمانی که خواب هستید یا بیهوش هستید نفس با شما است و شما را تدبیر می کند ، در بدن شما نیست وبیرون از بدن شما هم نیست . با اینکه بدن از نفس دور است ولی نفس به بدن نزدیک است و در حال اداره ی بدن است .

چون ما عادت کرده ایم به ماده و ظروف و مظروف مادی ،تصورمان این است که نفس باید یا داخل باشد یا خارج از بدن . وقتی امری مجرد از ماده است ، ماده وزمان و مکان ندارد، با اشیاء رابطه ی ظرف و مظروف برقرار نمی کند . کلمات ” کجا” ” زمان ” و ” مکان ” در مورد حق تعالی اشتباه است . خدا به این شکل به ما نزدیک است .رابطه ی خدا با ما مثل رابطه ی نفس شما با بدن تان است .نفس شما نه بیرون است نه داخل بدن در حالی که در تک تک سلول هایتان هست . خدا با ما رابطه ی مادی ندارد .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا