آيه ي 46 سوره حج که در ابتداي بحث مطرح شد، به ما كمك مي كند تا بحران تمدن غرب را كه فعلاً در اين برهه از تاريخ با آن روبه رو هستيم، درست بشناسيم و با بينشي قرآني جايگاه آن را ملاحظه نموده و به بحران هاي آن با چشم بصيرت نظر كنيم و آن را مورد بررسي و تحقيق قرار دهيم. آيه مذكور مي فرمايد:

اي پيامبر، چرا کساني که تو را تكذيب مي كنند، با سيري تاريخي و جغرافيايي در جهان نمي نگرند و يك گردش تاريخي- جغرافيايي در جهان نمي كنند تا رمز نابودي تمدن ها را ببينند و بيدار شوند؟ بعد مي فرمايد: اين كه موهبت و نعمت نبوت را با تمام وجود نمي پذيرند، به دليل آن است كه چشم دلشان كور شده و بصيرتشان از بين رفته است، هرچند چشم سرشان كور نيست. با توجه به اين موضوع است که عرض مي کنم بحث ما پيرامون تمدني است كه كوردل است ولي كورچشم نيست. با معرفتِ به كوردل بودن تمدن امروز دنيا، ماهيت و حقيقت اين تمدن براي ما روشن شده و وعده قرآن در نابودي چنين تمدني درك مي شود و با فاصله گرفتن از اين تمدن، خود را نجات مي دهيم. علامه طباطبايي «رحمة الله عليه» مي فرمايد: «مرگ انسان ها يك امر طبيعي است ولي مرگ تمدن ها داراي رمز و رازهاي عبرت آموزي است».

سؤال اين جاست كه چرا بعضي از تمدن ها و فرهنگ ها مي ميرند و بعضي مي مانند؟ مرگِ «برژنف» و «لنين» طبيعي است، ولي اين كه اين همه انرژي صرف ايجاد نظام ماركسيسم لنينيسم مي شود و در نهايت همه ي آن تلاش ها از بين مي رود و وجدان عمومي درست عليه آن اهدافي كه آن ها دنبال بودند، شورش مي كند، امري طبيعي نيست، به عبارت ديگر سنتِ بي نتيجه بودن تلاش ها، طبيعي نيست و نمي توان از اين مطلب به سادگي گذشت. امروز اگر كسي بخواهد نظرات ماركس را مورد بحث قرار دهد خودش خجالت مي كشد.

حتي خود لنين هم اگر امروز زنده بود مجبور بود در گوشه خانه اش پنهان شود. چون ديگر حرف هاي لنين را در اين دوره نمي توان به عنوان حرف هاي قابل قبول مطرح كرد. چرا تمدني كه كم تر از صد سال قبل بنيان گذاري شد الآن حرفي براي گفتن ندارد؟ حتي آن كساني هم كه امروز در روسيه طرفداري از ماركسيسم مي كنند بيشتر معتقد به ناسيوناليسم شوروي مي باشند وگرنه امروز كسي ماركسيسم را به عنوان يك فكر نو در جهان، قبول ندارد.

مرگ رضاخان و محمد رضا شاه طبيعي است ولي چرا امروز کسي سخنان سلطنت طلبان را به عنوان افكاري كه به زندگي معني بدهد مطرح نمي كند؟ از طرف ديگر اولياء و اصفياء نيز مي ميرند، اما اين كه چرا تمدن اسلام هنوز زنده است و آخرين حرف را براي هدايت و سعادت انسان ها دارد، نكته اي است كه جاي تأمل و تفكر دارد.

هم اكنون پيامبراكرم(ص) و ائمه اطهار(ع) در جهان برزخ و قيامت زنده اند و از همه زنده تر هستند و ما و شما نيز براي حل مشكلاتمان به آن ها متوسل مي شويم و هم اكنون نيز تأثير مستقيم پيامبر(ص) و ائمه (ع) در حيات ما از راه توسل به آن حضرات مشخص است. شما بيشترين توسل را به سيد شهيدانِ تاريخ يعني حضرت اباعبدالله (ع) داريد و مشكلات دنيايي خود را هم از اين طريق حل مي كنيد، و از طرفي سنت امام حسين (ع) در جهان امروز هر روز زنده تر و فعال تر است در حالي که سنت يزيد مطرود و مذموم است.

قرآن به ما مي گويد: يك نگاه به تاريخ بكنيد تا بسياري از مسائل برايتان روشن شود. با سير تاريخي و ديدن مرگ تمدن ها و فرهنگ هاي ضد ديني كه روبه روي انبياء ايستادند، مي توان قلبي پيدا كرد كه خوب فكر و تأمل كند «قُلُوبٌ يعِقلُوَن بِها» و نيز گوشي پيدا كرد كه صداي خردشدن استخوان هاي تمدن هاي ظالم و ستمگر را بشنود، «فَاِنَّها لاتَعْمَي الاَبْصارُ وَلكِنْ تَعْمَي القُلُوبُ الَّتي فِي الصُّدُور»، اي پيامبر؛ آن ها كه فرهنگ نبوت و زندگي ديني را رد مي كنند، چشم سر دارند، از تلسكوپ و ميكروسكوپ مي توانند استفاده کنند ولي چشم دل ندارند.

چشم سرشان بيناست ولي چشم قلبشان كور است. چشم حس آنان بيدار است و ابزار كشف ژن ها و کوانتوم ها، يعني ريزترين پديده هاي حسي را دارند، اما شرايط فكري آنان به گونه اي است كه دلشان بيدار نيست. قرآن مي فرمايد: حال كه اينان چشم دل ندارند و حكيم و بصير نيستند، سنت الهي نابودشان مي كند.زيرا توانائي هاي حسي براي بقاء حيات آن ها كافي نيست و ثمره اي براي آن ها در پي نخواهد داشت و سرمايه اي براي شخصيت آن ها نخواهد شد.

منبع:برشی از کتاب علل تزلزل تمدن غرب

قرآن مي فرمايد: آيا در زمين سير نمي كنند تا قلبي پيدا كنند كه بتواند تعقل كند و راز نابودي تمدن ها را بفهمند؛ «فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يعْقِلُونَ بِها».

توجه داشته باشيد كه آيه ي مذکور ما را متوجه قلبي مي کند که مي تواند تعقل كند، نه ذهني كه مفاهيم را در خود جاي دهد. ذهن ما عموماً پر از وَهم و خيالات است ولي عقل آن استعدادي است كه اگر درست به کار گيريم ما را متوجه غايت ها و هدف ها مي نمايد و نظر ما را به نهايت كارها مي کشاند و فلسفه وجودي مان را بيان مي كند.

اگر با بينش صحيح يعني بينشي كه قرآن به ما مي دهد در عالم سير كنيد، قلبي پيدا مي كنيد كه در عين رؤيت حقايق، ريشه ي اصلي نابودي ملت ها را مي فهمد «اَوْ اذانٌ يسْمَعُونَ بِها» يا گوش هايي پيدا مي كنند كه واقعاً شنواست و صداي خُردشدن استخوان هاي ستم را در زير فشار سنت هاي الهي مي شنود.

حضرت اميرالمومنين (ع) هنگامي كه به قبرستان رفته بودند، فرمودند من همين الان صداي اهل قبرستان را كه از عذاب در حال فريادزدن هستند مي شنوم. زيدبن حارثه نيز به رسول خدا(ص) عرض کرد؛ «همين الآن صداي شعله هاي آتش را مي شنوم» لازمه ي اين نوع شنيدن، خوب فكركردن و تزکيه نمودن و عبرت گرفتن است.
كساني كه روبه روي انبياء مي ايستند چشم دلشان كور است، قلب صنوبري آن ها كار مي كند و گوششان نيز صداهاي عادي را مي شنود و چشمشان پديده هاي مادي را مي بيند، ولي در ديدن حقايق، كوراند و در شنيدن معاني، كر و بي عقل اند، زيرا از حد ظاهر به باطن نمي روند.

مي فرمايد: «فَاِنَّها لاتَعْمَي الاَبْصارُ وَلكِنْ تَعْمَي القُلُوبُ الَّتي فِي الصُّدُور»؛ آن ها از نظر چشمِ سر کور نيستند، ولي آن چشم قلبي که در سينه ي آن هاست، کور است.

ملتي كه نتواند سنت الهي را بفهمد تا از ظاهر عالم به باطن آن نظر كند و تمدني که از حس زدگي خارج نشود، سرنوشتش نابودي است. تمدن و ملتي كه از حسِ ظاهر بالاتر نيايد و در شاكله و شخصيتش وَحي و شهود و معنويت و روحانيت جايگاهي نداشته باشد، حتماً از بين مي رود.

…تمدن جديد يعني تمدني كه بعد از رنسانس در مغرب زمين با آن روبه رو شديم، يك تمدن سراسر حسّي است، و همه چيز را با اين منظر مي نگرد، حتي دين را. ديگر اين كه؛ تمدن حسي نابودشدني است و هرچند سنت خدا اين است كه به آن ها فرصت بدهد ولي اين فرصت را نبايد نعمت پنداشت.

منبع:برشی از کتاب علل تزلزل تمدن غرب
استاد طاهرزاده

«اَفَلَمْ يسيرُوا فِي الاَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يعقِلُونَ بِها اَوْ اذانٌ يسْمَعُونَ بِها فَاِنَّها لاتَعْمَي الاَبْصارُ وَلكِنْ تَعْمَي القُلُوبُ الَّتي فِي الصُّدُور»

آيا در زمين گردش نكرده اند تا دل هايي داشته باشند كه با آن بينديشند، يا گوش هايي كه با آن بشنوند؟ در حقيقت چشم ها كور نيست ليكن دل هايي كه در سينه هاست كور است.
اي پيامبر؛ آيا كساني كه با انبياء و دين الهي مقابله مي كنند با يك سير تاريخي- جغرافيايي و با نگاهي عبرت انگيز، از طريق قلب و عقل، به جهان نظر کرده اند؟ اگر عبرت مي گرفتند، سنت نابودي ملت ها و تمدن ها را مي ديدند و علت نابودي و اضمحلال آن ها را درك مي نمودند و خودشان را از خطر اضمحلال نجات مي دادند، ولي اين ها عبرت نگرفتند چرا كه چشم قلبشان كور بود، هرچند چشم سرشان كور نبود.

يه فوق در رابطه با کساني که مقابل انبياء ايستاده اند مي گويد؛ آن ها چگونگي سقوط ملت ها را ديدند اما از چرائي آن سؤال نكردند. فرق است بين سؤال از چگونگي حوادث و سؤال از چرائي آن ها. به عنوان مثال؛ يك وقت از شخصي سؤال مي كنيد چگونه به خانه رفتيد؟ ولي يك وقت سؤال مي كنيد چرا به خانه رفتيد؟ سؤال از چگونه رفتن با سؤال از چرا رفتن تفاوت دارد. سؤال در مورد از بين رفتن يك تمدن نيز چنين است. شايد بدانيد كه فلان تمدن از طريق يك حادثه طبيعي مثلاً وَزِش طوفان نابود شد، ولي ندانيد چرا نابود شد.

آگاه شدن از چگونگي اضمحلالِ يك تمدن عبرت آور نيست تا بتوان از طريق آن بصيرت يافت و حيات خود را از نابودي نجات داد، بلكه علم به چرائي اضمحلال مي تواند براي ما عبرت و بصيرت بياورد و باعث حفظ جهت حيات مان گردد.
متأسفانه علم جديد چگونگي وقوع حادثه را بيان مي كند و با تمركز مطلق روي چگونگي وقوع حادثه، ما را از چرائي حادثه غافل مي كند. اين يکي از شاخصه هاي اصلي تمدن جديد است، زيرا تمدني است حسي و در نگاه حسي فقط چگونگي حوادث مطرح است نه چرائي آن ها، هنگامي كه از چرائي حوادث سؤال مي شود، در جواب ما چگونگي حوادث را پاسخ مي دهد. علم تاريخ نيز چگونگي حوادث را بيان مي كند. چرائي حوادث را بايد از قرآن پرسيد. اگر ابن خلدون هم در مقدمه جامعه شناسي خود توان بيان چرائي حوادث را دارد چون به عنوان يک مسلمان شاگردي قرآن را کرده است.

جواب اين که چرا ملت ها نابود شدند را خداوند در قرآن به ما داده است. قرآن كتاب هدايت است و در كتاب هدايت، بحث از چرائي نابودي ملت ها و تمدن ها است. قرآن چگونگي از بين رفتن يك قوم را به طور مبهم بيان مي كند و زود از آن مي گذرد زيرا دانستن چگونگي اضمحلالِ يك قوم ما را به هدايت نزديك نمي كند، بلكه فهميدن چرائي قضيه است كه مي تواند چراغ راه هدايت گردد.
شما مي توانيد خود را ارزيابي كنيد.

اگر آدم حسي هستيد «چگونگي مسئله» برايتان مهم است و اگر آدم معنوي باشيد «چرائي مسئله» برايتان اهميت دارد. مثلاً اگر اين سؤال برايتان اهميت داشت كه زمين چگونه به وجود آمد؟ -كه بحث علم امروزي است- بيشتر به ظاهر عالم نظر داريد، ولي اگر اين سؤال برايتان اهميت داشت كه چرا زمين به وجود آمد، نگاهتان به سنت هاي غيبي عالم است. اين كه انسان چگونه به وجود آمد، يك بحث است و اين كه چرا انسان به وجود آمد، بحث ديگري است، علم امروزي در جواب به سؤال دوم ساكت است. بحث از غايت ها، نگاه عميقِ عقلي به حوادث عالم است و اين نگاه است که معني حقيقي و جايگاه پديده ها روشن مي شود.

?منبع:علل تزلزل تمدن غرب

استاد طاهرزاده:

در تمدن غربي انسان همواره از فهم نيروی راستين خدادادی خود بی بهره مانده و به مقاصد اصيل دل نمی بندد و فطرت و شريعت برای او كهنه شده و از اين رو با پائين ترين و فرسوده ترين مرتبه وجود می خواهد عمر خود را به انتها برساند

و لذا همواره گرفتار بحران بوده و هست و برای رفع اين بحران از منبع لايزال غيب هيچ بهره ای نمی برد و به همين جهت باز بحران ديگری می آفريند و بيشتر از قبل از افق های قدسی دور می شود.

منبع:علل تزلزل تمدن غرب

ارزش یاد خدا در وجود انسان

شرافت قلب ما به این است که دل ما چه اندازه اذن یاد خدا رادارد.قیمت دل انسان به چیزی است که یاد آن را می کند . با این قاعده خود را بسنجید که چه قدر قیمت دارید . در طول شبانه روز هر چه یاد خدا می کنید به همان اندازه قیمت دارید .مهم این نیست که ما قیمت داریم یا خیر ؛ مهم این است که در تلاش باشیم دائم این قیمت و درجات را افزایش دهیم .

زیان کاران در دنیا و آخرت

نیاز انسان به ذکر الله مثاال نیازضروری او به آب و هوا است . اگر یاد خدا به قلب نرسد ، قلب می میرد . و افکار مضطرب کننده و غم آور به سراغ ما می آید . دائم با یاد خدا باید دل را تازه ، سالم و زنده نگه داریم . هر ناراحتی و مشکلی در کاری داریم به دلیل غفلت از پاک و نورانی نگه داشتن قلب و پرداختن بیش از حد به کارهای روز مره است . این هم بی ادبی است هم خسارت است وانسان هم در دنیا هم در آخرت زیان می بیند . در سوره منافقون آمده “یا ایها الذین ءامنوا لا تلهکم اموالکم و لا اولادکم عن ذکر الله و من یفعل ذلک فاولئک هم الخاسرون""ای کسانی که ایمانآوردید (مواظب باشید )اموال و اولادتان شما را از یاد خدا غافل نکند.و کسانی که چنین کنند زیانکارانند.”

مراقب باشید جنبه ی طبیعی و کمالات حیوانی و متعلقین ،شما را ازیاد خدا غافل نکند . زندگی دنیا همه اش جهنم است . با غفلت از یاد خدا ازتغذیه کودک عزیز روان هم غافل می شوید . .در حق خود خیانت و ظلم می کنید .اگر اینها برکت و قیمتی داشت که باعث نمی شد، انسان ، از خلوت و انس با خدا دور شود .هر چه که ما را از خدا و معنویت دور کند ،دنیا و جهنمی است؛ولو صورت مقدسی داشته باشد . این چنین افراد زیان کارند . بدبخت ترین انسان ها اینها هستند که از خدا غافل شده اند و به واسطه ی اموال و اولاد و شغل و مسکن پول ، ثروت از رشد و تغذیه کودک عزیز روان غافل شده اند .

استاد محمد شجاعی/بحث یاد خدا