پازل زیبای اندیشه دینی

?کارکردهای بصیرت1

??کارکردهای بصيرت در ابعاد فردی و جمعی و در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی از نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی ??

1⃣ برای ماندن در خط ولایت

«آنهايي كه دور و بر اميرالمومنين بودند و ايستادند و جنگيدند،خيلي بصيرت بخرج دادند،كه بنده بارها از اميرالمومنين نقل كرده ام كه فرمود: لا يحمل هذا العلم الا اهل البصر و الصبر. در درجه اول،بصيرت لازم است. معلوم است كه با وجود چنين درگيري‌هايي،مشكلات اميرالمومنين چگونه بود. يا آن كجرفتارهايي كه با تكيه بر ادعاي اسلام،با اميرالمومنين می‌جنگيدند و حرفهاي غلط می‌زدند.»

2⃣ برای حرکت در زندگىِ پيچيده‌ى اجتماعىِ امروز

«در زندگىِ پيچيده‌ى اجتماعىِ امروز، بدون بصيرت نميشود حركت كرد. جوانها بايد فكر كنند، بينديشند، بصيرت خودشان را افزايش بدهند. معلمان روحانى، متعهدان موجود در جامعه‌ى ما از اهل سواد و فرهنگ، از دانشگاهى و حوزوى، بايد به مسئله‌ى بصيرت اهميت بدهند؛ بصيرت در هدف، بصيرت در وسيله، بصيرت در شناخت دشمن، بصيرت در شناخت موانع راه، بصيرت در شناخت راه‌هاى جلوگيرى از اين موانع و برداشتن اين موانع؛ اين بصيرتها لازم است.»

3⃣ جهت شناخت دوست و دشمن در شرایط فتنه

«بصيرت خودتان را بالا ببريد، آگاهى خودتان را بالا ببريد. من مكرر اين جمله‏ى اميرالمؤمنين را به نظرم در جنگ صفين در گفتارها بيان كردم كه فرمود: «الا و لايحمل هذا العلم الّا اهل البصر و الصّبر». ميدانيد، سختى پرچم اميرالمؤمنين از پرچم پيغمبر، از جهاتى بيشتر بود؛ چون در پرچم پيغمبر دشمن معلوم بود، دوست هم معلوم بود؛ در زير پرچم اميرالمؤمنين دشمن و دوست آنچنان واضح نبودند.»

4⃣ شناخت طرف مقابل خودتان

«وقتى بصيرت بود، آن وقت شما ميدانيد با كِى طرفيد، ابزار لازم را با خودتان برمي‌داريد. يك روز شما ميخواهيد تو خيابان قدم بزنيد، خوب، با لباس معمولى، با يك دمپائى هم مي‌شود رفت تو خيابان قدم زد؛ اما يك روز مي‌خواهيد برويد قله‌ى دماوند را فتح كنيد، او ديگر تجهيزات خودش را مي‌خواهد. بصيرت يعنى اينكه بدانيد چه مي‌خواهيد، تا بدانيد چه بايد با خودتان داشته باشيد.»

5⃣ برای جلوگیری از ضربه دشمن

«اين تجربه بايستى براى ما - همه‏ى ما، همه‏ى آحاد مردم - تجربه‏ى هشداردهنده‏اى باشد. اگر ما در صحنه‏ى زندگى سياسى و اجتماعى به همديگر بدبين باشيم، به چشم دشمن به يكديگر نگاه كنيم، اين فرصت براى دشمنان حقيقى ما پيش خواهد آمد. اگر فكر نكنيم، اگر بصيرت نداشته باشيم، اگر فراموش كنيم كه دشمنانى در كمين انقلابند، ضربه خواهيم خورد؛ اين براى ما تجربه شد.»

6⃣ برای جلوگیری از مشتبه شدن حق و باطل

«جوانان عزيز! هر چه ميتوانيد در افزايش بصيرت خود، در عمق بخشيدن به بصيرت خود، تلاش كنيد و نگذاريد، نگذاريد دشمنان از بى‌بصيرتى ما استفاده كنند؛ دشمن به شكل دوست جلوه كند، حقيقت به شكل باطل و باطل در لباس حقيقت. اميرالمؤمنين در يك خطبه‌اى از جمله‌ى مهمترين مشكلات جامعه همين را ميشمارد: «انّما بدء الوقوع الفتن اهواء تتّبع و احكام تبتدع يخالف فيها كتاب اللَّه». در همين خطبه، اميرالمؤمنين ميفرمايد: اگر حق به طور واضح در مقابل مردم آشكار و ظاهر بشود، كسى نميتواند زبان عليه حق باز كند. اگر باطل هم خودش را به طور آشكار نشان بدهد، مردم به سمت باطل نخواهند رفت. «و لكن يؤخذ من هذا ضغث و من هذا ضغث فيمزجان». آن كسانى كه مردم را ميخواهند گمراه بكنند، باطل را به صورت خالص نمى‌آورند؛ باطل و حق را آميخته ميكنند، ممزوج ميكنند، آن وقت نتيجه اين ميشود كه «فهنالك يستولى الشّيطان على اوليائه»؛ حق، براى طرفداران حق هم مشتبه ميشود. اين است كه بصيرت ميشود اولين وظيفه‌ى ما. نگذاريم حق و باطل مشتبه بشود.»

7⃣ برای شناخت عوام از خواص

«اي بسا كساني كه تحصيلات عاليه هم كردند و جزو عوامند. اي بسا كساني كه تحصيلات ديني هم كردند و جزو عوامند. اي بسا كساني كه فقيرند يا غني‌اند و جزو عوامند. عوام بودن،دست من و شماست. بايد مواظب باشيم عوام نباشيم،يعني هر كاري می‌كنيم،از روي بصيرت باشد. آن كسي كه از روي بصيرت كار نمي كند،عوام است. لذا می‌بينيد قرآن،درباره پيغمبر می‌فرمايد: ادعوا الي الله علي بصيرۀانا و من اتبعني يعني من و پيروانم با بصيرت عمل می‌كنيم و دعوت می‌كنيم و پيش می‌رويم. پس اول ببينيد جزو آن گروه عواميد يا نه اگر جزو گروه عواميد،به سرعت خودتان را از گروه عوام خارج كنيد. سعي كنيد قدرت تحليل پيدا كنيد،تشخيص بدهيد،معرفت پيدا كنيد.

در گروه خواص هم ببينيم ما جزو خواص طرفدار حقيم يا خواص طرفدار باطل قضيه اين جا روشن است. خواص جامعه ما،جزو خواص طرفدار حقند.»