قرآن کریم سرمشق استاد خط نیست که ببینی و با تمرین و پیگیری مانند آن یا بهتر از آن را بنویسی. بلکه قرآن مجید مثل خود استاد خط است که اگر تمامی آدم ها هم دست به دست هم بدهند، هرگز نمی توانند انسانی مثل خود او با همان ترکیب و فیزیک و افکار و سابقه خلق کرده و بیافرینند.

از اینرو می فرماید:

فَإن لَّم تَفعَلُوا وَ لَن نَفعَلُوا؛ اگر توانستید مثل قرآن بیاورید و البته هرگز هم نمی توانید.

در حقیقت قرآن مِثلِ1 خداست یعنی بی مثل و مانند است.

و حافظ همین حقیقت را چه زیبا می گوید:

ما در پیاله عکس رخ یار دیده ایم

یعنی قرآن که پیاله ی شراب روحانی است، آدم را به یاد خدا می اندازد چون مثل خداست در بی مثال بودن.

 و در یک سخن باید گفت: آدمی هیچگاه خالی از ترس نیست. حال یا ترس از خدا یا ترس از آتش.

البته آتش ترسی ندارد، به شرط آنکه زمام آن به دست انسان باشد، و انسان خود بتواند آن را هر جا و هرگاه که خواست خاموش و یا روشن کند. چنین آتشی رحمت است و زحمت ها را کم می کند، زحمت سردی و خامی و خاموشی را.

اما اگر آتشی باشد که هیزمش خود آدم باشد، البته که از چنین آتشی باید ترسید.

گفتند بترس از این دلیری

از اینرو در قرآن کریم در این آیه هشدار می دهد که:

اگر نمی توانید سوره ای مثل قرآن بیاورید و هرگز هم نمی توانید، پس بترسید از آتشی که هیزم آن خود مردم اند – یعنی خود شما – و نیز سنگ ها.

و راستی که چه تصویر زیبایی در این آیه از انسان های منکر داده، زیرا آنها را همنشین سنگ ها دانسته، و می گوید آتشی که آدم ها و سنگ ها هیزم های آن هستند.

و این از آنروست که دل های ایشان درست مثل سنگ های سخت و سنگین است.

یعنی همانطور که ما آدم برفی داریم، آدم سنگی نیز داریم!

و سنگ نه خود سبز می شود و نه اجازه ی سبز شدن می دهد، می گویی نه! یک بذر در دل خاک بکار، و آنگاه سنگی بزرگ و سنگین بر روی آن قرار بده، و به موقع آبیاری کن و کود بپاش، آیا سبز خواهد شد؟

تالیف: حجت الاسلام محمد رضا رنجبر

تنظیم: گروه دین و اندیشه