پازل زیبای اندیشه دینی

، قرآن کریم و معصومین ع هستند
ملاک خیر و شر، آسانی و سختی یا تمایلات شخصی نیست؛ بلکه برای تشخیص درست خیر و شر، انسان باید تسلیم فرمان خدایی باشد که بر اساس علم بی‌نهایت به او دستور می‌دهد، هر چند که انسان دلیل آن را نداند. این فرامین الهی در قرآن و گفته ­های معصومین علیهم السلام به وضوح بیان شده است.
در باره ملاک های خیر و شر گفته شد: در هر چیزی که انسان در آن آرامش و طمانینه دارد، آن کار خیر محسوب می­ شود. این اولین ملاک برای خیر بودن است.

دومین ملاک برای این که خیر و شر را بشناسیم، این است که ببینیم خداوند چه چیزی را برای ما خیر معرفی کرده و چه چیزی را شر. چون او خالق کل شیء است و از طرفی نسبت به انسان مهربان و رئوف است. بنابراین در احکامش چیزی ندارد که بخواهد بشر را اذیت کند. اگر سختی هم وجود دارد، مربوط به بخش حیوانی است. خداوند در تعیین برنامه ها و دستوراتش، بخش اصلی و جاودانه ما را در نظر گرفته است. چون ما آفریده شده ایم تا به آن مقام والای انسانی برسیم. راهش هم این است که از خدایی که خالق ماست، راهنمائی بگیریم تا شبیه او شویم. چون این هدف خلقت است و انسان با عمل به دستورات به سعادت و کمال می­رسد.

برای این است که می گوییم: یکی از منابعی که باید خیر و شر را بشناسیم، قرآن کریم است. چون کتاب تخصصی است و خدا تمام فرمول­ های خلقت و قوانینش را به ­صورت ریاضی در این کتاب بیان کرده است. امیرالمومنین علی علیه السلام می ­فرماید: «إِنَّ اَللَّهَ سُبْحَانَهُ أَنْزَلَ كِتَاباً هَادِیاً بَیَّنَ فِیهِ اَلْخَیْرَ وَ اَلشَّرَّ فَخُذوا نَهجَ الخیر تَهتَدوا وَ اصْدِفوا عَن سَمتِ الشَّرِّ تَقصِدوا = خداوند متعال كتابى هدایتگر فرو فرستاده كه خوب و بد را در آن بیان مى ­كند. پس روش حق را پیش بگیرید تا هدایت شوید و از راه بدى، روى گردان شوید تا به راه آیید». در قرآن کریم تمام احکام و برنامه ­های زندگی در جنبه ­های مختلف فردی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و… بیان شده است.

سومین ملاک، گفته­ های معصومین علیهم السلام است. به ­شرطی که آنچه که از معصوم می ­گیریم واقعاً معتبر باشد. فرمایش معتبر برای ما برای تشخیص خیر و شر اصل و پایه است.

استاد محمد شجاعی