پازل زیبای اندیشه دینی

اسلام که همه رنگ های قومیت را زدود و سنت ها را دگرگون کرد، نوروز را جلای بیشتر داد، شیرازه بست و آن را با پشتوانه ای استوار، از خطر زوال در دوران مسلمانی ایرانیان مصون داشت. نوروز که با جان ملیت زنده بود، روح مذهب نیز گرفت. سنت ملی و نژادی، با ایمان مذهبی و عشقی نیرومند تازه ای که در دل های مردم این سرزمین بر پا شده بود، پیوند خورد و محکم گشت، مقدس شد و در دوران صفویه رسماً یک شعار شیعی گردید؛ مملو از خلوص و ایمان و همراه با دعاها و اوراد ویژه خویش، آن چنان که یک سال نوروز و عاشورا در یک روز افتاد و پادشاه صفوی، آن روز را عاشورا گرفت و روز بعد را نوروز. [1]

اسلام در برخورد با نوروز شیوه پذیرش سنت موجود و هدایت آن به سوی مطلوب را انتخاب کرد. زمانی که اسلام پا به عرصه وجود گذاشت، آداب و رسوم و باورهایی در شبه جزیره عربستان و دیگر نقاط جهان وجود داشت که شریعت اسلام در برخورد با آن سنت ها سه شیوه را اتخاذ کرد: یا آن ها را کاملاً تأیید نمود و بدون هیچ گونه تغییری پذیرفت و انجام آن را به پیروان خود توصیه کرد، مانند حرمت ماه های حرام و یا آن ها را کاملاً طرد و رد نمود، مانند سنت پسر خواندگی که اسلام آن را رد کرد و یا مواردی را مشروط به شرایطی پذیرفت، همچون نوروز که سنت دیرینه پارسیان است. در تأیید نوروز روایات فراوانی وارد شده است که نوروز به امامان: عرضه شد، آن بزرگواران آن را تأیید نموده و حتی سفارشات و توصیه هایی را در گرامی داشت نوروز بیان کردند؛ اما نوع سفارشات و دستورات، همگی دلالت بر جهت دهی این سنت ملی ایرانیان بوده است.[2]

نوروز این سنت دیرینه اختصاص به پارسیان داشت. هنگامی که اسلام ظهور کرد، این سنت توسط برخی به اطلاع امامان معصوم: رسید و عده ای، آن را مستقیماً به امامان عرضه کردند تا نظر آن بزرگواران را درباره این سنت بدانند. امام باقر(ع) فرمود: برای علی(ع) هدیه نوروز، آوردند، آن حضرت فرمود: این چیست؟ گفتند: ای امیر مؤمنان امروز نوروز است. آن حضرت فرمود: هر روز ما را نوروزمان سازید. و نیز مجوسیان چند ظرف نقره که در آن شکر ریخته بودند در نوروز به آن حضرت هدیه کردند، آن حضرت هدیه آن ها را پذیرفت و شکرها را بین یاران خود تقسیم کرد و آن ظروف را به عنوان جزیه قبول کرد.[3]

[1]. شریعتی، علی، هبوط در کویر، ص 505 ـ 501 .

[2]. حسن آبادی، ابوالفضل، چشم انداز نوروز از نظر اسلام و تاریخ، ص 105.

[3]. وسایل الشیعه، ج 12، ص 214.

استاد محمد شجاعی

در این ایام بچه‌ها راه می‌افتادند برای عرض تبریک و از سنگر فرماندهان شروع می‌كردند و بعد به سنگرهای مجاور می‌رفتند؛ در حالی كه همه باهم می‌گفتند: برادرا برادرا عید شما مبارک، اهل سنگر هم جوابی می‌دادند؛ یا چیزی به شوخی می‌گفتند و از میهمانان دعوت می‌كردند كه به داخل سنگر آن‌ها بروند تا پذیرایی بشوند.

سنت «هفت سین» چیدن عید را بعضی‌ها حفظ كرده بودند؛ منتها با همان رنگ و صبغه جنگی آن، به‌طوری که در سفره هفت سین وسایلی مانند؛ مین «سوسكی»،‌ مین «سبدی» سیم تله، سیم چین، سیم خاردار، سرنیزه، سی چهار (c4) كه نوعی خرج و مواد منفجره غیر حساس بود و یا در مواردی سوزن اسلحه، سیمینوف،‌ سنبه و سنگر را هم به عنوان مواردی از هفت سین ذكر كرده‌اند كه در جای دیگر معمول بوده است.

حسین مرادی شاعر خوش ذوق قزوینی در خصوص هفت سین جبهه شعری سروده است که در ادامه می خوانیم:

بچه‌ها تحویل سال، یادش بخیر شلمچه

چیده بودیم تو سفره، سربند و یک سرنیزه

بچه‌ها خیلی گشتن، تو جبهه سیب نداشتیم

به جای سیب تو سفره، کمپوتشو گذاشتیم

تو اون سفره گذاشتیم، یه کاسه سکه و سنگ

سنبه به‌جای سنجد، یه سفره رنگارنگ

اما یه سین کم اومد، همه تو فکری رفتیم

مصمم و با خنده، همه یک صدا گفتیم

به‌جای هفتمین سین، تو سفره سر میزاریم

سر کمه؛ هرچه داریم، پای رهبر میزاریم

? رهبر انقلاب:
اگر علما نبودند و انگیزه دینی نبود قطعا نهضت ملی شدن صنعت نفت پیش نمی رفت این را همه بدانند.

پیش کدامین طبیب،

شرح دهم حال خود؟

درد منِ خسته را

جز تو که دارد دوا..؟

برای رسیدن به عرش باید از راه فاطمه (س) رفت
چون حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) مقام عرشی دارد؛ اگر می‌خواهید به عرش برسید، باید از طریق ایشان بروید. اگر ما بتوانیم با حضرت زهرا انس بگیریم، راه عالم فرشتگان به قلب ما باز می‌شود و می‌فهمیم به حمله‌های شیطان چگونه پاسخ بدهیم؛ یعنی می‌فهمیم که از طرف شیطان چه افکاری به ما تحمیل می شود. و هر چه از این مادر آسمانی مان دورتر هستیم و انس کمتری با او می گیریم، بیشتر  به احساس پوچی و منفی می افتیم.
الله یعنی هستی جاری در همه اشیاء؛ هستی محض؛ هستی مطلق و بی نهایت که دائماً به شکل های مختلف خودش را ظهور میدهد و ما دائما با حس، خیال، وهم، عقل و فوق عقل مان او را ادراک می‌کنیم. به هر چیز که نگاه می‌کنید جلوه و ظهور خداوند است و انسان باید بتواند درک درستی از الله که هستی محض است، داشته باشد.

هستی بی‌نهایت و مطلق به هیچ وجه قابل شناسی نیست؛ مگر این که ظهور داشته باشد، یعنی مفهوم هستی را می‌فهمیم، اما به باطنش راه نداریم. چون باطن، آن قدر قابل دسترسی نیست. مثل انرژی و نیرویی که قابل درک است، اما کسی آن را ندیده. فقط با ظهورات انرژی و نیرو روبرو هستیم.

الله تبارک و تعالی اولین ظهورش نور محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله) است که کامل­ترین ظهور و عالی­ترین نمونه اوست که در قرآن به مثل اعلی تعبیر شده است.

ما در بخش جمادی عاشق کمالات جمادی هستیم، در بخش گیاهی دنبال کمالات گیاهی، در بخش حیوانی دنبال کمالات حیوانی، در بخش عقلانی دنبال علم هستیم. اما در بخش انسانی که بخش فوق عقلانی است، عاشق کمال مطلق و بی نهایت الله هستیم. پس در «لااله الا الله» یعنی همان بخش انسانی و بی نهایت را می خواهم.

استاد محمد شجاعی